KHÓ KHĂN THƯỜNG GẶP TRONG THẨM ĐỊNH KẾ HOẠCH ỨNG PHÓ SỰ CỐ TRÀN DẦU LÀ GÌ?

Hỏi: Theo Quyết định số 02/2013/QĐ-TTg về việc ban hành quy chế hoạt động ứng phó sự cố tràn dầu, các địa phương phải thành lập hội đồng phê duyệt Kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu cho hàng trăm doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh/ thành phố trong khi phần lớn các thành viên trong hội đồng thẩm định đều làm công tác quản lý, chưa có kinh nghiệm thực tế, kiến thức chuyên sâu trong hoạt động ứng phó sự cố tràn dầu.

Do vậy, các thành viên hội đồng thẩm định thường lướt qua các nội dung quan trọng thiết yếu của Kế hoạch ứng phó sự cố, nhưng lại xem xét rất kỹ lưỡng các chi tiết thứ yếu. Những năm gần đây, các điểm bất hợp lý khi thẩm định kế hoạch đã thể hiện trong thực tế, trong diễn tập và bộc lộ rõ khi xảy ra sự cố thật tại cơ sở. 

Vậy, đơn vị nào có thể tổ chức tập huấn nâng cao nghiệp vụ thẩm định Kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu để bổ sung cho thành viên thẩm định các nội dung quan trọng thiết yếu? 

Đáp: Dưới đây chỉ là đáp án vắn tắt về những vấn đề tồn tại trong hoạt động ứng phó sự cố và kiểm soát ô nhiễm tràn dầu.

Thực tế triển khai Quyết định số 02/2013/QĐ-TTg đã chỉ ra nhiều bất cập trong công tác thẩm định Kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu tại địa phương. Khi phần lớn các thành viên hội đồng thẩm định là cán bộ quản lý hành chính, thiếu kinh nghiệm thực tế và kiến thức chuyên sâu. Hệ quả là việc đánh giá thường thiên lệch vào các chi tiết hành chính – hình thức, bỏ qua những nội dung kỹ thuật then chốt như:

• Kịch bản và quy mô sự cố giả định.
• Tính khả thi của phương án ứng phó theo địa hình và năng lực thiết bị.
• Hệ thống cảnh  báo, thông tin liên lạc trong sự cố.
• Phân bổ lực lượng và sự phối hợp thực tế giữa doanh nghiệp – địa phương – lực lượng ứng phó bên ngoài.

Tình trạng này dẫn đến sự không tương thích giữa Kế hoạch trên giấy, đối với phản ứng dưới thực địa, như đã thể hiện trong các buổi diễn tập và xử lý sự cố thực tế.

Vậy, đơn vị nào có thể tổ chức tập huấn nghiệp vụ thẩm định Kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu? Hiện nay, các đơn vị đủ năng lực chuyên môn và thẩm quyền để tổ chức các khóa tập huấn nâng cao cho thành viên hội đồng thẩm định Kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu, như:

1/ Trung tâm Ứng phó sự cố Môi trường Việt Nam (Hiệp hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam – VACNE): 

• Là đơn vị đầu ngành, có chức năng đào tạo, hướng dẫn chuyên môn, tổ chức diễn tập và xây dựng quy trình ứng phó.
• Có đội ngũ chuyên gia thực địa, đã tham gia ứng phó và đánh giá nhiều sự cố tràn dầu lớn, nhỏ trên cả nước.
• Có thể tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu, dành riêng cho cán bộ thẩm định, tập trung vào: Các nội dung cốt lõi trong một kế hoạch ứng phó khả thi; Nhận diện rủi ro và đánh giá năng lực ứng phó tại chỗ; Phân tích các sai lệch thường gặp trong kế hoạch của doanh nghiệp.

2/ Cục Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy & cứu nạn, cứu hộ ( PCCC&CNCH) – Bộ Công an:

• Với vai trò chỉ huy trong nhiều sự cố quy mô lớn, Cục có thể phối hợp cùng các trung tâm kỹ thuật để tập huấn thực chiến về tổ chức lực lượng, phối hợp tác chiến và công tác chỉ huy điều hành.

3/ Các đơn vị được Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp phép dịch vụ ứng phó sự cố tràn dầu: 

• Một số doanh nghiệp như Công ty Cổ phần SOS Môi trường, Công ty TNHH MTV Ứng phó sự cố tràn dầu miền Nam (NASOS), hoặc các trung tâm kỹ thuật môi trường được phép cung cấp dịch vụ và tổ chức tập huấn theo quy định.

• Có thể mời làm giảng viên, cố vấn kỹ thuật trong các khóa đào tạo tại địa phương hoặc theo khu vực.

Từ đó, Trung tâm Ứng phó sự cố Môi trường Việt Nam đưa ra một số đề xuất chung:

• Cần ban hành khung chương trình đào tạo chuẩn cho hội đồng thẩm định, trong đó, quy định rõ các nội dung bắt buộc cần nắm vững.
• Tổ chức các lớp tập huấn định kỳ hoặc luân phiên theo khu vực, kế hợp học lý thuyết – phân tích tình huống – tham quan mô hình thực tế.
• Khuyến khích địa phương đưa tiêu chí đào tạo chuyên môn trở thành điều kiện bắt buộc khi bổ nhiệm thành viên hội đồng thẩm định kế hoạch ứng phó.

Tóm lại, để nâng cao hiệu quả thẩm định và đảm bảo chất lượng thực thi của Kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu, rất cần có các chương trình đào tạo bài bản, thực tiễn và cập nhật. Trung tâm Ứng phó sự cố Môi trường Việt Nam, với vai trò là đơn vị đầu mối kỹ thuật quốc gia, hoàn toàn có thể đứng ra tổ chức hoặc điều phối chương trình tập huấn liên ngành, hướng đến xây dựng một lực lượng thẩm định vừa vững vàng lý thuyết, vừa có thể bám sát thực tiễn.

TRUNG TÂM ỨNG PHÓ SỰ CỐ MÔI TRƯỜNG VIỆT NAM

Địa chỉ: P203 – A5, Làng Quốc tế Thăng Long, đường Trần Đăng Ninh, phường Nghĩa Đô, Hà Nội.

Hotline: 1800 6558 – Email: sos@sosmoitruong.com

Facebook: https://www.facebook.com/sosmoitruongvietnam

Website: https://sosmoitruong.com/